Sức mạnh của sự nêu gương

 Tháng 5-1990, nhân kỷ niệm 100 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Sự thật (nay là Nhà xuất bản chính trị quốc gia) đã phát hành cuốn sách "Tư tưởng Bác Hồ soi sáng sự nghiệp đổi mới của chúng ta” của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Đại tướng viết: "Bác Hồ thường nhắc đến một phương pháp giáo dục quan trọng là sức mạnh của sự nêu gương. Bác luôn luôn nêu gương trước cho mọi người noi theo” (trang 34). 

Thế hệ trẻ khát khao những tấm gương cao đẹp Ảnh:Hoàng Long Việc cán bộ giữ các vị trí lãnh đạo, đứng đầu các cơ quan học Bác, làm theo Bác nêu gương để cấp dưới làm theo càng trở nên cực kỳ cấp thiết khi Đại tướng đã cảnh báo trong cuốn sách: "Cho đến nay con người Việt nam là thế mạnh nhất của ta chưa được phát huy đầy đủ mà còn biểu hiện sự suy thoái về đạo đức đến mức báo động ở một số người có chức, có quyền. Nếu mọi người đều hiểu rõ giáo dục là quan trọng như thế nào thì sẽ chấm dứt được tình trạng ở khắp nước những ngôi nhà sang trọng đầy đủ tiện nghi chỉ dành cho các cơ quan chính quyền, tài chính, ngân hàng, thuế vụ, ngoại thương…, còn nhà trường thì đặt ở những căn nhà lụp sụp, tình hình học sinh học ba ca còn tồn tại. Cơ sở nhà trường ở miền núi và những vùng hẻo lánh càng tồi tệ”.(trang 39). Suy thoái về đạo đức đến mức báo động vì lãnh đạo sa ngã, hư hỏng ở bộ, ban, ngành nào, địa phương nào cũng có. Thời gian này, báo chí trong đó có báo Đại Đoàn Kết số ra ngày 26-2-1990 đã đăng ý kiến của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh giải thích tại sao "nhà đã dột từ nóc”: "Giải quyết nội bộ xuất hiện ban đầu chỉ ở cơ quan lãnh đạo bên trên rồi vì dột từ nóc nên nhanh chóng trở thành phổ biến xuống đến các cơ quan lãnh đạo bên dưới. "Vùng cấm” tràn lan, đâu cũng có "vùng cấm” không được phê bình, đụng chạm, trong Đảng đương nhiên xuất hiện những "siêu đảng viên” hàng chục năm chẳng phải tự phê bình, tự kiểm điểm nhưng khen ngợi, tâng bốc thì quá nhiều, quá đáng cùng với tuyên dương, đề bạt”. Nước ta còn nghèo nhưng ngân sách nhà nước lãng phí quá nhiều vào những công trình chưa thực cần thiết. Ba bộ máy Đảng, Nhà nước và Đoàn thể đua nhau xây trụ sở, mua sắm xe công toàn loại sang trọng đắt tiền nhưng ít xây dựng bệnh viện, ở đâu người bệnh cũng chen chúc, chật chội rất khổ. Những doanh nghiệp nhà nước lớn, sau này là tập đoàn, tổng công ty làm ăn thua lỗ là chính vẫn xây trụ sở chẳng kém các bộ, thế nhưng xây dựng lớp mẫu giáo, nhà trẻ lại rất thiếu tiền. Những tiêu cực trên đây năm sau tăng hơn năm trước, kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ và nhiều người đã nhận xét chỉ còn cách củng cố cái nóc sao "nhà không còn dột” thì chắc chắn đẩy lùi được tiêu cực. Chính trong hoàn cảnh rất bức xúc ấy… cuộc vận động "Học tập làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” được phát động nhân Ngày sinh lần thứ 116 của Bác Hồ (3-2-2006) được nhiều người kỳ vọng có thể chặn đứng được tham nhũng, lãng phí, quan liêu đang là quốc nạn. Nhiều cán bộ tỏ ra lạc quan, nhận xét Đảng đã sáng suốt, tổ chức cho lãnh đạo trung ương, cán bộ cao cấp học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức Bác Hồ thì kỷ cương phép nước mới có thể lập lại từ bên trên. Mối lo sâu sắc trong đông đảo cán bộ, cả trong dân là chưa bao giờ tham nhũng trong lãnh đạo các cấp không những phổ biến, lại đã trở nên công khai. Những tỷ phú có chức, có quyền ở trung ương và địa phương không thể che giấu được vì ai cũng biết không tham nhũng không thể có nhiều tài sản như vậy. Đáng sợ là giàu có khác thường, như cách nói của dân, giàu có quá nhanh đến chóng mặt nhưng vẫn tại chức đường hoàng. Chúng có bè có cánh, móc nối với nhau không chỉ nắm tiền còn nắm quyền với những nhóm lợi ích có thế lực ngầm trong một số bộ, ngành, tác động đến cả chính sách của Đảng và Nhà nước. Vợ con sống xa hoa, bất chấp dư luận vì khoe của đã trở nên quen mắt, túi sách vài nghìn USD cũng mua và chỉ dùng vài tuần là lại tới túi xách khác. Học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức Bác Hồ đi vào hoạt động cụ thể lại chỉ thấy cán bộ các cơ quan, rất đông thanh niên, học sinh, sinh viên. Nửa năm, rồi một năm, hai năm tổng kết học tập, làm theo Bác, báo chí phản ánh đều đặn nhưng không thấy lãnh đạo các cấp, thủ trưởng các bộ, ban, ngành, địa phương tham gia trong khi nhiều người vẫn tưởng học tập, làm theo Bác Hồ phải có các cơ quan lãnh đạo.Cũng trong thời gian này những vụ thua lỗ, nợ nần của Vinashin, Vinalines, Tập đoàn sông Đà… kéo theo tham nhũng, lãng phí khủng khiếp. Ở nhiều nước, các quan chức thường xuyên chịu sự giám sát nghiêm ngặt của các cơ quan thanh tra, của dân, của báo chí và mọi hành động vi phạm quyền lợi của đất nước, gây tổn hại đến tiền dân đóng thuế, đều phải bồi thường và còn phải từ chức hoặc bị cách chức. Tờ báo Yediot Ahronot từng phát hiện Thủ tướng Jsrael Netanyahu hút thuốc lá và đã dùng tiền nhà nước mua thuốc lá, Thủ tướng đã phải bỏ tiền túi trả lại Nhà nước số tiền này. Lần thứ hai ông Netanyahu lại được bầu làm Thủ tướng, tức hiện nay, tờ báo Yediot Ahronot lại góp ý kiến vào việc Thủ tướng Netanyahu sang Anh, Nhà nước đã phải trả 127.000 đôla Mỹ về chiếc giường đôi riêng cho ông và phu nhân trên máy bay. Thủ tướng tỏ ý lấy làm tiếc là ông không hề biết giá tiền thuê giường lại cao đến thế. Đã có gần 4.000 chữ ký trong một thư thỉnh nguyện yêu cầu Thủ tướng phải trả khoản tiền thuê giường. Chính phủ Singapore nổi tiếng liêm khiết nhất thế giới. Bí quyết thành công là kỷ cương, kỷ luật rất nghiêm từ trên. Các quan chức không được nhận lời mời dự yến tiệc khi lời mời đó không được phê duyệt. Có bộ trưởng đương chức đã hai năm chưa dự tiệc lần nào. Ông Lý Quang Diệu đã là Thủ tướng, bố ông vẫn làm nghề sửa chữa đồng hồ, em trai ông vẫn làm nghề buôn bán nhỏ. Bộ trưởng Bộ Môi trường Hoàng Tuấn Văn nhận của một nhà buôn Indonesia quà biếu 7 vé máy bay để người nhà đi du lịch. Sau khi bị phát hiện, ông không những bị Chính phủ Singapore cách chức mà còn phải ra tòa nhận án tù 4 năm. Ở Cộng hòa liên bang Đức, hai thống đốc bang Berlin và bang Saihsen và hai bộ trưởng bang Nidersachsen lần lượt phải từ chức và bị cách chức chỉ vì mấy lý do là nhận mấy bộ comple đắt tiền do doanh nghiệp tặng - dùng vé máy bay giá rẻ dành cho quan chức đi công vụ vào việc tư - nhận quà đám cưới của doanh nghiệp lại không khai vào thu nhập tính thuế… Mỗi vụ tính thành tiền không lớn nhưng vì là quan chức cấp cao nên phải trả giá. Nhìn sang nhiều nước, kỷ luật, pháp luật rất nghiêm đối với các quan chức, còn ở nước ta lại khác hẳn. Xe công còn dùng tốt vẫn loại bỏ và khi mua xe mới lại mua xe vượt giá nhà nước quy định. Mỗi xe vượt giá nhà nước quy định, ngân sách mất khoản tiền lớn, ít nhất 100 triệu đồng trở lên nhưng người phạm tội lãng phí vẫn an toàn tại chức vì hàng ngàn lãnh đạo dùng xe công thoải mái như thế - như báo chí vẫn đưa tin, xe công mua vượt giá nhà nước quy định phải bãi sông Hồng mới chứa hết. Lãnh đạo nước ngoài chỉ gây tổn thất ngân sách bằng một phần ba hoặc một nửa số tiền mua xe công vượt giá nhà nước quy định là đủ để phải từ chức hoặc bị cách chức, còn ở nước ta có lãnh đạo mua xe vượt giá nhà nước quy định không phải chỉ có một lần. Rất khó tìm được nước nào dùng tiền dân đóng thuế thanh toán bia, rượu như ở nước ta. Thủ trưởng nhiều cơ quan đãi khách phải có bia, rượu, chủ yếu rượu ngoại. Một số anh em lái xe công kể lại, thủ trưởng hàng tháng chỉ ăn cơm nhà khoảng 20 ngày, còn dự tiệc các nơi mời. Thua lỗ, nợ nần hàng trăm, hàng ngàn tỷ đồng, tham nhũng rất lớn nhưng đều gọi là "thất thoát”, quá lắm "xin lỗi” là xong. Nhiều lãnh đạo được nuông chiều, dân vẫn gọi là "những cậu ấm”, "những công tử”, ở nước ngoài thì ra tòa rồi còn ở nước ta không có trách nhiệm cá nhân nên kết tội làm sao được. Đảng phát động "Học tập làm theo tấm gương, đạo đức Hồ Chí Minh”, ai cũng thấy những người cần học phải là lãnh đạo các cấp vì trước hết phải "củng cố cái nóc”, nâng cao năng lực phẩm chất lãnh đạo các cấp thì Đảng và Nhà nước mới ngang tầm trọng trách nhân dân kỳ vọng. Ta thua kém một số nước cùng khu vực về mọi mặt, một số lĩnh vực họ bỏ xa ta. Thế nhưng thua kém quá rõ về đạo đức, lối sống thì không thể tha thứ được, đáng hổ thẹn. Bia và thuốc lá tiêu thụ vào loại nhất thế giới, hàng xa xỉ cực sang, cực đắt, siêu hạng tràn ngập các siêu thị, thỏa mãn ham mê tiêu xài của tầng lớp giàu có, số đông là tham nhũng… Đồng bào và cán bộ đã và đang học tập và làm theo Bác Hồ 6 năm nay, bao giờ mới đến lãnh đạo các cấp học và làm theo Bác để tiến tới nghiêm phải từ bên trên như nhân dân vẫn mong ước, trông đợi từ nhiều năm nay. Tự phê bình và phê bình cần gắn liền với học và làm theo Bác, học có bài bản, có tổ chức, có tập thể giúp đỡ để thấy mọi yếu kém cần khắc phục. Một thời cơ đừng bỏ lỡ vì không thể có một lần nữa để lãnh đạo các cấp giành lấy lòng yêu mến, tín nhiệm mà một thời đồng cam cộng khổ, chia ngọt sẻ bùi với nhân dân, được nhân dân coi là những người dẫn đường chỉ lối. Thái Duy